Wat als het vat af is?
Je hebt heel lang gegeven, gegeven en gegeven ... en er is niks meer om te geven?
​
Burn-out ontstaat door langdurige, chronische stress, meestal gelinkt aan werk (maar hoeft zeker niet zo te zijn), zonder voldoende herstelmogelijkheden.
Burn-out wordt gekenmerkt door drie kerncomponenten:
-
Emotionele uitputting: Je voelt je leeg, uitgeput en niet meer in staat om emotioneel te investeren in je werk of andere verplichtingen.
-
Depersonalisatie (of cynisme): Je ondervindt een afstandelijke of negatieve houding tegenover collega’s, cliënten of het werk zelf, vaak als een manier om jezelf te beschermen. Het gaat niet meer
-
Verminderde persoonlijke bekwaamheid: Je bent het vertrouwen in je eigen kunnen kwijt. Je gevoel van 'de boel onder controle hebben' zit beneden alle peil.
Burn-out kan worden gezien als het gevolg van een mismatch tussen de eisen van de omgeving (zoals werkdruk) en de hulpbronnen die iemand heeft (zoals tijd, energie, steun). Dit kan leiden tot lichamelijke klachten, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, en slaapproblemen, en mentale klachten, zoals concentratieproblemen en somberheid.
Wat is stress?
Stress. We gebruiken het woord zo vaak dat het bijna zijn betekenis kwijt is.
Maar als psycholoog leg ik het je graag helder uit:
Stress is de natuurlijke reactie van je lichaam en geest op een uitdaging of bedreiging. Denk aan stress als je interne alarmsysteem – een oeroude overlevingsfunctie die je helpt om te reageren als er gevaar dreigt.
​
Wanneer je stress ervaart, maakt je lichaam stresshormonen aan, zoals cortisol en adrenaline. Die zetten je lichaam in de actiestand: je hart gaat sneller kloppen, je spieren spannen zich aan, je ademhaling versnelt. Alles in jou maakt zich klaar om te vechten, te vluchten of – als het echt spannend wordt – te bevriezen.
Handig als je een sabeltandtijger tegenkomt. Minder handig als je stressbron een overvolle mailbox is.
Een beetje stress is niet erg – sterker nog, het kan je scherp en gefocust maken. Het wordt pas problematisch als je stresssysteem té vaak of té lang "aan" staat. Dan raakt je lijf uitgeput, je concentratie neemt af, je stemming keldert en uiteindelijk kan het leiden tot serieuze klachten, zoals burn-out.
​
Belangrijk om te onthouden: stress is dus niet "fout" of "zwak". Het is een teken dat je systeem aanstaat – misschien wel te vaak. En het goede nieuws? Met de juiste tools kun je leren hoe je jouw stress beter begrijpt, reguleert en ermee samenwerkt in plaats van ertegen te vechten.
Herkenbaar?
-
Extreme vermoeidheid
-
Moe zijn én toch niet kunnen slapen.
-
Emotionele uitputting en de controle over emoties kwijt
-
Cynisme – Je merkt dat je afstandelijker, botter of sarcastischer wordt.
-
Concentratieproblemen
-
Vergeetachtigheid
-
Alles is irritant. Alles. Zelfs je favoriete collega.
-
Hoofdpijn, spierpijn, buikpijn: je lichaam protesteert mee.
-
Gevoel van falen
-
Dingen die je normaal leuk of belangrijk vond? Meh. Alles voelt "teveel"
-
Je hebt steeds minder zin om mensen te zien of iets af te spreken.
-
Je gedachten blijven maar rondjes draaien, vooral ’s nachts.
-
Verdraagzaamheid voor stress neemt af
-
Veel te veel eten of juist helemaal geen honger meer.
-
Hopeloosheid – Een zwaar gevoel van "het wordt toch nooit beter"
Eerste Hulp bij Burnout!
30 dagen herstelprogramma na diagnose burn-out
Dit 30-daagse herstelprogramma helpt je stap voor stap door de eerste, meest cruciale fase van je herstel. Geen lange, ingewikkelde theorieën—maar korte, behapbare audiocontent met praktische uitleg en oefeningen die je dagelijks begeleiden.